Zdrowie
Wczesne pokwitanie wymaga konsultacji lekarza

O tym, co robić, gdy zaczniecie zbyt wcześnie dojrzewać rozmawiamy z dr n. med. Katarzyną Korzeniowską, pediatrą, endokrynologiem i diabetologiem dziecięcym z Centrum Medicover Gdańsk Grunwaldzka.

- Jeśli np. ośmiolatek zauważy u siebie pryszcze na twarzy lub pojawi się u niego owłosienie łonowe, to powinien się martwić? Czym jest przedwczesne dojrzewanie i jakie są jego objawy?
- Dojrzewanie uznajemy za przedwczesne, gdy u dziewcząt objawy pojawią się przed 8 urodzinami, a u chłopców przed 9. rokiem życia. Dziewczyny mogą zaobserwować: powiększenie gruczołów piersiowych, pojawienie się owłosienia łonowego lub pachowego. U chłopców powiększeniu mogą ulec jądra, może się pojawić owłosienie na mosznie. Ponadto, u obu płci może wystąpić trądzik młodzieńczy lub zmiana zapachu potu czy przyspieszenie wzrastania. Nie obserwujemy, by rosła liczba dzieci, które za szybko dojrzewają. Problem ten dotyczy około 1:5000 dzieci.

- Czy nasz tryb życia, środowisko, dieta, leki mogą wpłynąć na szybsze dojrzewanie?
- Przyczyn przedwczesnego dojrzewania może być bardzo wiele i nie wszystkie są nam znane. Teorie o wpływie hormonów zawartych w mięsie na występowanie przedwczesnego dojrzewania u dziewcząt nie zostały naukowo potwierdzone. Przyczyną mogą być: schorzenie nadnerczy lub guz dotyczący podwzgórza czy przysadki, który wydzielając hormony pobudza gonady do produkcji hormonów płciowych.

- Jak wygląda postępowanie, gdy zaczynamy przedwcześnie pokwitać?
- Jeśli symptomy dojrzewania pojawiły się wcześniej, wymaga to obserwacji, ale niekoniecznie wymagana jest interwencja medyczna. Bardzo często występują tzw. łagodne warianty przedwczesnego dojrzewania.  Pierwszym krokiem jest wizyta u pediatry. Następnie, jeśli skieruje on na dalszą diagnostykę, konieczna będzie wizyta u endokrynologa. Na ogół wykonuje się badania oceniające stężenie gonadotropin (LH, FSH) czy hormonów płciowych - estradiolu bądź testosteronu. Często wykonywanym badaniem jest ocena wieku kostnego z RTG nadgarstka ręki. Niejednokrotnie wykonywane są również badania obrazowe w postaci USG miednicy mniejszej czy USG moszny. W sytuacji stwierdzenia łagodnej formy przedwczesnego dojrzewania, trzeba być pod ścisłą okresową kontrolą endokrynologiczną, natomiast nie jest konieczne leczenie farmakologiczne. Leczenie centralnego przedwczesnego dojrzewania płciowego, po wykluczeniu guza przysadki czy podwzgórza, polega na comiesięcznym domięśniowym podawaniu leku hamującego wydzielanie LH i FSH. Podanie leku zatrzymuje postęp dojrzewania, ale również zapobiega dalszemu awansowaniu wieku kostnego, co przyczynia się do poprawy wzrostu ostatecznego pacjenta. Leki przyjmuje się do czasu, aż osoba osiągnie wiek właściwy dla wystąpienia cech dojrzewania płciowego lub gdy wiek kostny przekroczy 13 lat albo gdy dziecko będzie rosnąć poniżej 4 cm na rok. Po zakończeniu leczenia dziecko zaczyna prawidłowo dojrzewać. Gdy chorują nadnercza konieczne jest przyjmowanie leków do końca życia, a u niektórych zabieg operacyjny.

- Czy są jakieś konsekwencje zdrowotne za szybkiego pokwitania?
- Nieleczone, po wykluczeniu guza przysadki czy podwzgórza może skutkować niskim wzrostem ostatecznym. Natomiast w przypadku stwierdzenia guzów, konsekwencje mogą być bardzo groźne. Łagodne warianty przedwczesnego dojrzewania - zwłaszcza przedwczesna aktywacja nadnerczy i pojawienie się owłosienia łonowego lub pokwitaniowego zapachu potu - mogą być w przyszłości czynnikami ryzyka zespołu metabolicznego czy zespołu policystycznych jajników.

Rozmawiała /aus/

Poszkole.pl na Facebooku! Dołącz teraz i bądź z nami na bieżąco!